7 Nisan 2014 Pazartesi

 
Jinekolog doktor ismet yıldırım muayenehane
İncirli Caddesi No:41 Kat: 4 ( Dilek Pastanesi Üstü) Bakırköy- İstanbul
Tel: 0 212 5428785  Fax: 0 212 5427447

3 Nisan 2014 Perşembe

Normal Doğum

Normal doğum, gebeliğin 37-42. haftaları arasında vajinal yolla olan tekli bebek doğumudur. Bebeğin akciğer gelişimi tamamlanmış olup dış ortama adaptasyon sağlayacak hale gelmiştir. Bu süreden önce olan doğumlar erken doğumdur. Normal doğum süresi ağrıların ilk başladığı andan itibaren ilk çocuğunu doğuran bir annede ortalama 10-20 saat arası, ikinci çocuğunu doğuran bir annede ortalama 6-12 saat arasıdır. Bebeğin ayrıca iri olması, annenin gebelikte aldığı kilo, annenin boyu, annenin vücut yapısı vb doğum süresini etkiler.

Doğum Evreleri:

1. Evre; Ağrı dönemi
    - Pasif Ağrı  Dönemi
    - Aktif Ağrı Dönemi
    - Geçiş Dönemi

2. Evre; Doğum

3. Evre; Plasentanın Çıkması



1. Evre;  Ağrı Dönemi

    Doğum sancılarının ilk hissedildiği andan itibaren doğuma kadar olan dönemdir. Ortlama 6-20 saat arası sürer. Ağrılarla beraber rahim ağzğnda açılma ( Dilatasyon) ve incelme ( Silinme, Efasman) meydana gelir. Rahim ağzı 10 cm açıldığında ve silinme tam olduğunda bebek artık doğmak üzeredir.
Birinci evre 3 alt evreye ayrılır.

   - Pasif Ağrı Dönemi; Gebe başlangıçta karın bölgesinde rahim kasılmasına bağlı şekil değişiklikleri ardından 20 dk veya yarım saatte bir gelen giderek sıklaşan ve şiddetlenen ağrılar hisseder. Rahim ağzı bu dönemde 4 cm e kadar açılır. Ağrılar bazen belli belirsizdir. Rahim ağzının açılmasına bağlı sümüksü bir kan gelebilir (Nişan). Bazen su kesesi açılabilir ve sıcak berrak bir sıvı gelebilir.  Bazen yalancı doğum sancıları bu dönem ile karışabilir. İstirahat etme ile geçen sancılar doğum sancısı değildir. Gerçek doğum sancısı muhakkak doğum ile sonuçlanır.
  --Bu dönemde yapılması gerekenler; çok rahatsız edici sancılar yoktur. Gece vakti ise uyumaya çalışmalı ve enerji kazanmalıdır. Gündüz vakti ise dikkatini başka alanlara kaydırmalı ve doğum stresinden uzak durmalıdır. Müzik dinlemek, kitap okumak, basit ev işleri yapmak, yürüyüş yapmak, su kesesi açılmamış ise duş almak, doğum hazırlıkları yapmak rahatlama sağlar. Ağrılar arası süre kısalıyorsa ve de ağrılar şiddetleniyorsa doktora haber verilmesi gerekir ve yapılması gerekenler hakkında bilgilendirilir. Suların gelmesi durumunda muhakkak doğum için düşünülen hastaneye gidilmelidir.

  - Aktif Ağrı Dönemi; Ağrı sıklığı ve şiddeti artmıştır. Ağrılar genellikle 3-4 dakikada bir gelen 60 sn kadar süren gittikçe şiddetlenen sancılardır. Rahim ağzı bu dönemde 8 cm e kadar açılır. Gebe artık hastane ortamında takip edilmelidir. Bebeğin genel durumunun tesbiti önemlidir. Sık sık NST cihazına bağlanarak bir oksijenlenme problemi olup olmadığı kontrol edilmelidir. Periyodik aralıklarla rahim ağzı açılması (Dilatasyon ) kontrol edilmelidir. Ağrıların daha düzenli olması için Lavman adı verilen barsak temizleme işlemi yapılmalıdır. Sık sık idrara çıkmak bebek başının daha rahat aşağıya inmesine olanak verecektir. Hormonal etkiye bağlı bu dönemde titreme, ateş basması ve terleme fazladır. Bu dönemde tercihen epidural anestezi yapılarak ağrı hissi ortadan kaldırılabilir.
   -- Bu dönemde yapılması gerekenler; suların gelmesi durumunda ve ya adetten daha fazla bir kanama olması durumunda muhakkak hastaneye gidilmelidir. Periyodik vajinal muayene ile rahim ağzındaki açılma ve bebeğin baş seviyesi tesbit edilir. Ultrasonorafi ve NST yapılarak bebeğin genel durumu kontrol edilir. Ağrıların şiddetlenmesi durumunda annenin sık pozisyon değiştirmesi, bele yapılan sıcak ve soğuk uygulamaları, bele yapılan masaj, aşırı terleme durumunda soğuk bir bez ile terin silinmesi anneye rahatlık verebilir. Bu dönemde özellikle eşin konuşarak anneyi motive etmesi, nefes alıp verme tekniklerinin mümkünse beraber yapılması önemlidir. Anne bu dönemde konuşmak istemeyebilir, eşin bu konuda anlayışlı olması beklenir. Annedeki doğum ile ilgili gidişata ait endişelerin muhakkak her aşamada hekim tarafından giderilmesi ve yeterli bilgilendirme oldukça önemlidir. Annenin sık sık idrara çıkması sağlanarak bebeğin doğum kanalını daha rahat geçmesi sağlanır.

   - Geçiş Dönemi; Rahim ağzı bu dönemde 10 cm e kadar açılır. Ağrılar daha sık ve şiddetlidir. Ortalama 1 saatlik dönemdir. Baş iyice vajinaya inmiştir. Ağrılarla beraber annede ıkınma hissi vardır. Bu dönemde anne doğumhaneye alınır. Bu noktaya kadar rahim kasılmalarının yaptığı rahim ağzında açılma tamamlanmıştır. Artık anneninde rahimdeki bu itici güce destek verme yani karın kasları ve bacak kaslarını kullanarak ıkınma görevi başlamıştır. Ikınma ile beraber bebek saçlı derisi dışarı doğru kabarma yapar.
  -- Bu dönemde yapılması gerekenler; anne doğumhanededir ve bebek NST cihazına bağlıdır. Annenin nefes tekniği kontrol edilir ve ağrılar ile uyumlu nefes alıp vermesi istenir. Ağrıların başlangıcında burundan derin nefes alıp vermek, ağrının en şiddeti olduğu noktada ağızdan yüzeyel nefes alıp vermek önemlidir. İdrar torbası gerekirse sonda ile boşaltılarak doğum kanalı açılır.

2. Evre ; Doğum

Rahim ağzı ortalama 10 cm olmuştur ve tam olarak incelmiştir. Rahim itici gücüne ilave annede ıkınma hissi vardır. Bebek başı genital bölgeyi dışarı doğru bombeleştirir. Bebek saçlı derisi görülür. Bu aşama ortalama yarım saat sürer ve doğum ile sonuçlanır. İlk doğumunu yapan gebelerde epizyotomi adı verilen kontrollü kesi ile doğum yolu genişletilir ve bebeğin başının rahat çıkması sağlanır. Bebek doğunca göbek kordonu bağlanır ve bebek çocuk hekimine teslim edilir.

--Bu dönemde yapılması gerekenler; anne doğum konusunda hekim tarafından motive edilmeli ve özellikle nefesini nasıl kullanacağı ve nasıl ıkınacağı konusunda bilgilendirilmelidir. Ağrının en şiddetli olduğu anda derin bir nefes alması ve nefesini vermeden güçlü bir şekilde çenesini göğsüne yaslayarak ıkınması bebeğini aşağıya itmesi söylenir. Ağrılar arasında bebeğin durumu NST ile kontrol edilmeli. Bebekle ilgili bir sıkıntı mevcudiyetinde annenin ıkınmasına ek olarak yardımcı bir sağlık personelinin anne karnına basarak bebeği itmesi istenir ve bebeğin daha hızlı doğması sağlanır.

3.Evre; Plasentanın Çıkarılması

Bebek doğduktan sonra ortalama 5-20 dakika içinde bebeğe ait beslenme organı yerinden kendiliğinden ayrılır ve hekim tarafından vajinadan çıkarılır. Arkasından rahime masaj yapılarak rahimin kasılması sağlanır ve kanaması engellenir. Serum içerisine rahim kasıcı ilaçlar konularak rahimin gevşeyip kanaması engellenir.

Bu dönemde yapılması gerekenler; anne doğum ile rahatlamıştır, ağrılar bitmiştir. Rahime masaj yapılır kanaması engellenir. Epizyotomi yapılmış ise lokal anestezi ile uygun şekilde dikilir. Herhangi bir sorun yok ise annenin bebeği ile ilk teması sağlanır ve emzirmesi istenir...

Kaynaklar:

- Sonographic assessment of fetal spine and head position during the first and second stages of labor for the diagnosis of persistent occiput posterior position ...
- The labor progress handbook: early interventions to prevent and treat dystocia
- Uterine electric activity during the third stage of labor; a look into the physiology of a deserted stage


 Op.Dr.İsmet Yıldırım
www.drismetyildirim.com